Większość turmalinów jubilerskich pochodzi z Madagaskaru, gdzie w pegmatytach występują turmaliny o wszystkich barwach - najczęstsze są kryształy czerwone, a najrzadsze bezbarwne.
Złożony borokrzemian
Żaden inny kamień szlachetny nie ma tak wielu różnych barw jak turmalin. Może on być różowy i czerwony (rubellit), niebieski (indygolit), bezbarwny (achroit), brązowy (drawit), fioletowy (syberyt), żółty, zielony i czarny (szerl, zwany także skorylem). Może być też nierównomiernie zabarwiony - dwie barwy mogą występować w jednym kamieniu. Kamienie których środek jest różowy a brzegi zielone noszą nazwę „turmalinów arbuzowych". Nawet pojedynczy kryształ może mieć końce o różnych barwach, np. jeden różowy, a drugi zielony.
Kryształy są zwykle wydłużonymi, pionowo zbrużdżonymi słupami o charakterystycznym przekroju w kształcie zaokrąglonych trójkątów. Zakończenia kryształów mają różne formy. Turmalin ma przełam nierówny i nie wykazuje łupliwości; może być przezroczysty do nieprzezroczystego. Połysk szklisty, współczynniki załamania są różne dla różnych barw. Dwójłomność jest wysoka i w szlifowanych kryształach podwojenie obrazu ścian tylnych powinno być wyraźnie widoczne.
Dychroizm jest najwyraźniejszy w ciemniejszych kamieniach - można zaobserwować dwa odcienie barwy kamienia w dwóch głównych kierunkach optycznych. Widmo absorpcyjne jest zwykle za słabe, by można go użyć do diagnostyki; nie diagnostyczna jest również luminescencja, Wrostki występują w postaci czarnych plamek lub nitkowatych szczelinek wypełnionych cieczą; przy zastosowaniu szlifu kaboszonowego kamienie z takimi wrostkami mogą niekiedy wykazywać efekt kociego oka.
Po ogrzaniu w kryształach turmalinu (z wyjątkiem odmian czarnych i ciemnych, z obfitą zawartością żelaza) następuje rozdzielenie ładunków elektrycznych: jeden koniec kryształu zyskuje ładunek dodatni, a drugi ujemny. Końce kryształu mogą w związku z tym przyciągać drobne skrawki papieru lub kurz. W oknie wystawowym sklepu jubilerskiego kryształy takie szybciej pokryją się kurzem niż większość innych kamieni. Rozdzielenie ładunku następuje w turmalinie również pod wpływem ciśnienia; właściwość ta bywa wykorzystywana w przyrządach do pomiaru głębokości.
Turmalin występuje w łupkach i skałach pegmatytowych. Kryształy znajdowane są w pustkach wśród skał lub - jako produkt wietrzenia skał - w złożach aluwialnych czy jako otoczaki w strumieniach. Znane złoża turmalinu jubilerskiego znajdują się na Uralu w Rosji; niebieskie lub czerwone kamienie występują tam w żółtych iłach powstałych ze zwietrzałych granitów.
Większość turmalinów jubilerskich pochodzi z Madagaskaru, gdzie w pegmatytach występują turmaliny o wszystkich barwach - najczęstsze są kryształy czerwone, a najrzadsze bezbarwne. Żółte i brązowe turmaliny znajdowane są w aluwiach w Sri Lance. Piękne czerwone turmaliny odkryto w Birmie. Turmaliny z Brazylii są zielone, niebieskie lub czerwone, a wiele kryształów ma nierównomierne zabarwienie. Jaskrawozielone (zawierające domieszki chromu i niekiedy wanadu) turmaliny znaleziono w Tanzanii. Ciemnozielone kryształy z Namibii są zwykle rozjaśniane przez ogrzewanie. Turmaliny występują też w Afryce Południowej, Zimbabwe, Mozambiku, Kenii i USA (Kalifornia, Connecticut i Maine).
Do turmalinów stosuje się najczęściej szlif mieszany (schodkowy do podstawy i brylantowy do korony) lub schodkowy. Z turmalinów ze skazami robi się korale lub małe figurki. Szerl jest używany do wyrobu biżuterii żałobnej.
Zobacz koniecznie: biżuteria z kamieniami
Sprawdź jaką moc mają kamienie
