Metody badania próby metalu

 

Do określenia cechy probierczej i próby metalu szlachetnego stosuje się odpowiednie metody badawcze, które można podzielić na metody nieniszczące i metody, których stosowanie prowadzi do uszkodzenia bądź zniszczenia wyrobu.

Kamień probierczy

Metodą nieniszczącą, powszechnie stosowaną w urzędach probierczych jest metoda przybliżona na kamieniu probierczym. Badanie to polega na narysowaniu powierzchni kamienia probierczego. Następnie na narys działa się specjalną cieczą probierczą, która powoduje jego zabarwienie. Próbę stopu określa się po porównaniu zabarwienia narysu z narysami na wzorcowej iglicy probierczej. Określanie tym sposobem próby stopu nie jest zajęciem prostym i wymaga od probierza zdolności rozróżniania barw stopów metali szlachetnych. Ważne jest również miejsce natarcia wyrobem i prawidłowe wykonanie narysów.



Z powodu zmian technologii produkcji biżuterii i stosowania różnorodnych stopów coraz trudniej jest znaleźć, odpowiadające coraz to nowszym stopom, iglice probiercze. Stąd też metoda przybliżona na kamieniu probierczym jest obecnie stosowana jako wstępne narzędzie selekcji wyrobów, z których wybraną próbkę poddaje się analizie chemicznej (metodzie niszczącej).

Metody analityczne

Stosowanie metod analitycznych pozwala na uzyskiwanie dokładnych wyników zawartości metalu szlachetnego w próbce stopu. Podstawową metodą analityczną do badania stopów złota jest metoda kupelacyjna, polegająca na usunięciu z próbki stopu wszystkich jego składników poza złotem. Masę uzyskanego czystego złota odnosi się do masy wyjściowej próbki stopu i uzyskuje się w ten sposób próbę wyrażoną w częściach tysięcznych.

Do badania stopów srebra wykorzystuje się metodą miareczkową Volharda. Sposób ten jest prosty i szybki, a opiera się na rozpuszczeniu próbki stopu w kwasie azotowym. W podobny sposób bada się próbę stopu metodą potencjometryczną. Różnica polega tylko w zastosowanym do badania roztworze (rodanku amonowego w metodzie miareczkowej i bromku potasu w metodzie potencjometrycznej). Wprowadzenie metody miareczkowej rozszerzyło możliwości badawcze stopów srebra i wpłynęło na zobiektywizowanie oraz poprawę dokładności wyników.



Wyroby z platyny i palladu stanowią znikomy procent wszystkich zgłaszanych do ocechowania wyrobów. Bada się je metodami grawimetrycznymi. Próbkę stopu rozpuszcza się w wodzie królewskiej, a następnie odparowuje i rozcieńcza wodą destylowaną, wytrącając w ten sposób osad palladu (przez dodanie roztworu dwumetyloglioksymu) lub analogicznie osad platyny (przez dodanie chlorku amonu). Próbę oblicza się dzieląc masę otrzymanego proszku przez masę całkowitą wziętej do badania próbki.

Badanie starej biżuterii

Metody analityczne powodują uszkodzenie wyrobu i jest to główny problem przy badaniu starej biżuterii, zgłaszanej w pojedynczych ilościach. Rozwiązaniem tych problemów jest zastosowanie metody fluorescencji rentgenowskiej, która bez konieczności uszkadzania wyrobów określi zawartość metali szlachetnych w stopach jubilerskich. Jest to nowoczesna metoda badawcza, która przyczyni się do poprawy jakości badań stopów metali szlachetnych.

 

Sprawdź jak rozpoznać kamień szlachetny

Przeczytaj jak czyścić biżuterię  z kamieniami

Dowiedz się co to jest minerał i jakie są jego cechy charakterystyczne